Het is voor een politicus gemakkelijker te doen wat je zegt, dan het resultaat te bereiken dat je wilt. Wil je de grenzen sluiten, dan is het vast mogelijk om een maatregel te nemen die de grens sluit. Vervolgens merk je dat de werkelijkheid lastig is. Verdragen zitten in de weg. Maar ga eens wat verder, waarom wilde je die grenzen sluiten? Om de ergernis over de mensen die naast je wonen die slecht Nederlands spreken? Dan heb je weinig resultaat. Daarom is voor mij als kiezer van belang: Hoe weet ik of je die resultaten bereikt?

 

We hebben te maken met regels en internationale verdragen. En in een samenleving zijn belangentegenstellingen tussen groepen en soms is het belang van een individu groter dan het belang van een groep. We moeten schipperen tussen die verschillende belangen om resultaat te behalen, om ergens heen te gaan. Dus als de politici ons voorhouden dat ze meer geld uit gaan geven aan zorg, wil je weten of het resultaat behaald wordt. Wordt de zorg inderdaad beter? Dat is een stuk lastiger. Veel geld uitgeven is namelijk niet zo moeilijk. Er is altijd wel iemand beschikbaar die beweert dat hij de boel verbetert als je hem geld geeft. Maar wordt het ook beter?

We zouden nu afspraken moeten maken over de resultaten. Hoe gaan we als kiezers zien of die resultaten ook geleverd worden?

Kijk voor de grap eens bij de website rijksoverheid.nl, ga naar regering en klik op “Wat heeft het kabinet bereikt”. Daar staat niet wat het kabinet heeft bereikt, maar wat het kabinet heeft gedaan. Dat is een aanfluiting! Je ziet er de Regeringsverklaring en het Regeerakkoord en verder “belangrijke gebeurtenissen”. Ik heb namelijk het gevoel dat het kabinet best veel heeft bereikt. Maar dat staat er niet. Je kunt klikken op verantwoordingsdag. Daar staat “In de verantwoordingsbrief aan de Tweede Kamer noemt minister-president Rutte de groei van 2,0% bbp positief. Tegelijkertijd was 2015 op een aantal fronten een bewogen jaar. Er blijft sprake van een instabiele internationale omgeving . De vluchtelingenstroom is daarvan één van de gevolgen. Daarnaast is 2015 getekend door jihadistische aanslagen op het Europese continent”. Maar wat is er nu terecht gekomen van het regeerakkoord?

Bij verantwoording speelt een probleem. Dat kan de reden zijn voor die magere verantwoording. Dat is dat weinig mensen geloven wat er wordt gemeld. Zo is de veiligheid al jaren aan het verbeteren. Maar veel mensen geloven het niet.

Wereldwijd is er een trend te zien dat mensen meer geloof hechten aan “mensen zoals zijzelf” dan aan overheidsfunctionarissen (bron: Trustbarometer). En hoewel partijen nogal veel aandacht hebben voor burgerparticipatie, echte inspraak en samen beslissen zie je heel weinig aandacht om burgers te betrekken bij verantwoording.

Voor het onderwijs en woningcorporaties zijn visitaties bedacht. Daar kunnen burgers een rol in spelen door burgervisitaties te organiseren. Je kunt ook kijken naar de initiatieven van de G1000: het idee om 1000 burgers uit te loten en te laten bespreken wat op de beleidsagenda moet komen. Keer dat eens om! Maak daar eens verantwoording van, loot een groep burgers en zorg dat er een representatieve groep komt die een jaar lang gaat kijken naar de resultaten die behaald zijn. In de VS en veel andere landen mogen burgerjury’s bekijken beoordelen of iemand schuldig is of niet. Dat lukt ook. Zij krijgen verschillende experts te spreken en kunnen vervolgens een afweging maken. Dat kan ook rond resultaten van onze overheid. Het zal interessante discussies opleveren en nuance en wijsheid terugbrengen in het debat over politiek.

Burgerbalans
Ik stel voor dat de partijen bij de onderhandelingen over een nieuwe regering ook afspraken maken over de verantwoording over de resultaten. Dat hoeft niet dagelijks. Als je elke dag op je horloge kijkt zie je weinig veranderen. Maar maak een burgerbalans op, een midterm review, van het kabinetsbeleid, schakel daarbij ons als bewoners, kiezers in om te kijken of er resultaten behaald worden.

Zo kunnen we weer vertrouwen opbouwen en zien of waar is wat ik geloof: dat het best goed gaat in Nederland en dat weinig landen beter bestuurd worden dan ons land.